Biodiversiteit en je bedrijf: wat kun je doen?

Om een wereld te behouden waarin vrij ademen, zoemende bijen en zakendoen samengaan, moeten we onze aandacht vestigen op biodiversiteit. Zeker ook als bedrijf. Hoewel we voor het aanpakken van klimaatverandering inmiddels op actie overgaan, is dat voor biodiversiteit ingewikkelder. Hoe help je biodiversiteit nou als onderneming?

In deze tweedelige serie leggen we uit wat je als ondernemer moet weten over (en wat je kunt doen voor) biodiversiteit. In deel 1 vertelden we wat biodiversiteit precies is, waarom het belangrijk is en wat er momenteel niet goed gaat. In dit deel gaan we in op de praktijk: wat is het nut van biodiversiteit voor jou als ondernemer en wat kun je doen?

Waarom is biodiversiteit belangrijk voor mij als ondernemer?

Veel bedrijven halen direct nut uit de natuur: ze gebruiken de natuur als hulpbron en een gezonde wereld verhoogt hun productiviteit. Denk aan boeren, imkers, meubelmakers, kledingontwerpers en -producenten en grondstofdelvers.

Daarnaast halen veel bedrijven inspiratie uit de natuur. Biomimicry noemen we dat. Klimschoenen geïnspireerd op gekko’s en geiten, klittenband geïnspireerd op zaadjes in een dierenvacht en de Burj Khalifa geïnspireerd op een woestijnbloem.

Maar ook als je als bedrijf geen direct nut uit de natuur lijkt te halen, is het beschermen van biodiversiteit belangrijk. Om maar een paar voorbeelden te noemen:

• Je gebruikt veel natuurdiensten indirect zelf: waterzuivering, bodemvruchtbaarheid, koeling van het aardoppervlak, bescherming tegen overstroming, bestuiving en ga zo maar door.

• Door verstandig met hulpbronnen om te gaan, kun je kosten besparen.

• Biodiversiteit in je directe omgeving leidt tot een aantrekkelijke, gezonde en productieve werkomgeving.

• Biodiversiteit beschermt tegen klimaatverandering en helpt bij klimaatadaptatie. En dus ook: gaat het slecht met de biodiversiteit, dan ondervinden wij als mensen en bedrijven nog veel meer negatieve effecten van klimaatverandering.

• De natuur heeft intrinsieke waarde en rechten op zichzelf. En daar wordt wereldwijd steeds vaker voor gestreden, met resultaat! Wist je dat de Whanganui rivier in Nieuw Zeeland dankzij de Maori-stam sinds 2017 een rechtspersoon is (“de rivier is zichzelf”)? Dit betekent ook dat deze rivier voogden heeft, die partijen (meestal bedrijven) voor de rechter kunnen slepen wanneer ze ‘t welzijn van de rivier schaden.

• De aanwezigheid van de natuur bezorgt je plezier en genot. In je directe omgeving, maar ook daarbuiten. Weten dat Congo’s regenwoud en berggorilla’s beschermd worden, doet ons goed. Ook als we er nooit heen gaan.

• Actief en positief bijdragen aan de lokale biodiversiteit, versterkt je verstandhouding met de lokale gemeenschap.

• Last but not least: het is moeilijk zakendoen in een wereld zonder leven.

Wat kan ik doen om biodiversiteit te beschermen?

Sta je in de startblokken, dan kun je twee kanten op. Je kunt direct aan de slag gaan met losse initiatieven of je kunt een duurzaamheidsstrategie ontwikkelen. Zo’n strategie helpt om focus aan te brengen in hoe je als bedrijf op korte en lange termijn waarde creëert voor mens en milieu. Biodiversiteit kan daar onderdeel van zijn.

Beeld: Kalai Venthan Gopal

Zo’n duurzaamheidsstrategie toont welke positieve verandering je als bedrijf nastreeft én geeft richting aan praktische maatregelen en initiatieven. Is dat wat jouw bedrijf nodig heeft? Schroom niet ons te bellen / appen / mailen, wij helpen je er graag bij.

Ga je liever direct aan de slag, dan hebben we een aantal concrete ideeën voor je. We zoomen in op eten, jullie bedrijfsruimte, de keten en daarbuiten.

Biodiversiteit en eten

Serveer je voedsel aan je personeel en/of gasten? Dan kun je het volgende doen:

• Kook vaker met vergeten groenten om onze soortenvariatie levend te houden. Denk aan: pastinaak, schorseneer, aardpeer, rapen en knollen, rabarber, koolrabi, yucca, cassave, mierikswortel, radicchio, selderij, snijbiet, postelein, mooie bonensoorten (pinto, fava, adzuki, mung, veenbessen, anasazi, fayot).

• Eet zo min mogelijk vlees en zuivel. Zoals je in deel 1 kunt lezen, is landbouw de grootste bedreiging voor onze biodiversiteit. Niet voor niets wordt het platteland wel eens ‘groene woestijn’ genoemd: er is nauwelijks leven mogelijk.

• Kies producten die biodiversiteit centraal stellen in het productieproces. Zoals thee van Wilder Land.

• Ga voor biologische of biodynamische producten. Let op het EKO of Europees Biologisch label en/of kies voor producten van Demeter.

• Serveer duurzame vis (check de app VISwijzer) of helemaal geen vis.

• Koop seizoensgroente en het liefst uit Europa. Uit eigen land is niet altijd beter: bessen uit Spanje kunnen duurzamer zijn dan bessen uit Nederlandse kassen. Nederlandse komkommers en tomaten zijn vaak wel beter: ze worden vaak in hyper efficiënte kassen verbouwd.

Biodiversiteit in en rondom jouw bedrijfslocatie

• Heb je ruimte over op je dak, balkon of parkeerplaats? Start een groentetuin. Je kunt je groenafval composteren en direct weer gebruiken voor je voedselproductie. Gebruik geen chemische pesticiden, want die doden ook goede insecten.

• Geen zin in of tijd voor een groentetuin? Leg een groendak aan. Ook nog eens goed voor de energierekening, want groen isoleert als een malle. Kies voor beplanting die goed is voor bestuivers. Laat bijvoorbeeld Rooftop Revolution je adviseren.

• Tegels en asfalt eruit, groen erin! Kies voor inheemse soorten en voor soorten die goed zijn voor bestuivers. Bestel bijvoorbeeld zaadjes bij The Pollinators. Groen verkoelt én is goed voor mentale en fysieke gezondheid. Ook bij I love beeing kun je voor advies en ideeën terecht.

• Ga voor groene buitenmuren met klimplanten of een verticale tuin. Liefst bloeiende. Ook enorm goed voor de energierekening!

• Plaats bijenkasten of een insectenhotel in je tuin, op je daktuin of op het balkon. Lees je wel even goed in: niet alle soorten hebben evenveel support nodig. Je kunt per ongeluk more harm than good doen.

Biodiversiteit in de keten

De grootste impact zit waarschijnlijk in de keten van je productieproces of in je dienstverlening. Zoek dus actief naar manieren om het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en zeker ook chemicaliën te minimaliseren of elimineren. En de natuur zo min mogelijk te vervuilen met afval. De principes van de circulaire economie en de regeneratieve landbouw helpen hierbij.

De ketenimpact in kaart brengen kan nog aardig lastig zijn: veel bedrijven hebben te maken met intransparante ketens. Met toenemende rapportageverplichtingen in de EU komt er echter steeds meer inzicht. Vraag deze inzichten op bij je ketenpartners. Ook als ze deze nog niet hebben, zet je ze in ieder geval aan het denken en kun je een gesprek starten.

Biodiversiteit buiten de bedrijfsmuren

Is het lastig om biodiversiteit te verbeteren binnen je eigen bedrijfslocatie en -activiteiten, dan kun je ook naar buiten kijken. Er zijn ontelbaar veel initiatieven die zich bezighouden met natuurbescherming, herbebossing, het tegengaan van milieuvervuiling, verbeteren van de bodemkwaliteit, et cetera.

Een aantal initiatieven die wij een warm hart toedragen zijn Lenteland (zij krijgen jaarlijks een deel van onze omzet!), Aardpeer, Struikroven, Natuurmonumenten en Daan’s Honing. Of over de grens, bijvoorbeeld Kenya Bird of Prey Trust en Justdiggit.

Laten we samen een wereld creëren waarin plek is voor ieder levend wezen: van mens tot plant en dier. Omdat we plezier aan elkaar beleven én elkaar keihard nodig hebben om te overleven.